Η ΘΟΚΝΗ, στη φετινή της δουλειά,
αυτή τη μέθοδο επιχειρεί να εφαρμόσει, δια των ποιημάτων του Καβάφη. Με άλλα
λόγια προσπαθήσαμε να τοποθετηθούμε στα γεγονότα του καιρού μας (δεύτερο
κλειδί) μέσα από τα πολύ ισχυρότερα σε ένταση ποιήματα του Καβάφη (πρώτο
κλειδί) και ανάμεσα σ’αυτά να υψώσουμε τη «δική μας λάμπα» με την ελπίδα να
φωτίσουμε λίγο το ψυχικό μας γεγονός(τρίτο κλειδί). Ζητούμενο; Να δούμε στους
«καθρέπτες» αυτό που μας συμβαίνει και αναλόγως να σταθούμε απέναντι του.
Έτσι προχωρήσαμε στη μελέτη των
ποιημάτων εκείνων που εκφράζουν μια πολιτική τοποθέτηση απέναντι σε καταστάσεις
ανάλογες της εποχής μας. Αυτά κυρίως είναι τα ιστορικά ή ιστορικοφανή ποιήματα.
Από το πλήθος των ποιημάτων αυτών, διαλέξαμε εκείνα που δημιουργούν, κατά τη δική μας ανάγνωση, ένα -
κατά το δυνατόν - ολοκληρωμένο σχόλιο στη σύγχρονη πραγματικότητα, τόσο του
δημόσιου πολιτικού βίου, όσο και της ταυτότητας του πολίτη που μετατρέπεται
«ανεπαισθήτως» σε ιδιώτη και παρακολουθεί «ενεός» τα δρώμενα, άλλοτε θρηνώντας
που «αφέθηκε να ενδίδει» κι άλλοτε προσπαθώντας να επιπλεύσει στις φουρτούνες
που σαρώνουν τα κεκτημένα του. Το τελικό κείμενο της παράστασης συντίθεται από
19 ποιήματα όσα και τα μέλη της ομάδας που δρουν επί σκηνής.
Η δομή της παράστασης αρθρώνεται
σε δυο μέρη.
Το πρώτο επικεντρώνεται στη
δημόσια σφαίρα. Ξεκινάει διθυραμβικά και αυτάρεσκα και παρακολουθεί τη σταδιακή πτώση ως την
τελική κατάρρευση. Το δεύτερο μέρος καταπιάνεται με τη στάση επιμέρους
κοινωνικών ομάδων και ατόμων (των ανθρώπων της τέχνης, της εξουσίας, των
τυχάρπαστων που επιπλέουν πάντα), μπροστά στο πολιτικό γίγνεσθαι και τις
αλλαγές που το σαρώνουν. Το σύνολο της παράστασης το διατρέχει η στάση ζωής που
προτείνει ο ποιητής.
Η ΘΟΚΝΗ
μετά από δυο χρόνια περισυλλογής και προετοιμασίας με χαρά παρουσιάζει
τώρα την Τρικυμία του Σαίξπηρ, ένα από τα πιο γοητευτικά και παράξενα έργα
της τελευταίας συγγραφικής του περιόδου. Το εγχείρημα να αναμετρηθούμε με
τον Σαίξπηρ και δη με ένα έργο του τόσο απαιτητικό αποτελεί για μας στοίχημα
που ευελπιστούμε να το κερδίσουμε.
Αναζητούσαμε μια κωμωδία, όχι
απλώς διασκεδαστική αλλά και αρκετά διεισδυτική στους προβληματισμούς
του καιρού μας, όπως οφείλουμε ως δάσκαλοι και ως μέλη της ΕΛΜΕ. Καταλήξαμε
στην Τρικυμία, γιατί είναι ένα πολυσήμαντο έργο που καλύπτει όλη την
προβληματική μας. Αναδεικνύει τα παιχνίδια της εξουσίας σε όλη τους την
ποικιλία, από το τραγικό και το παράλογο
μέχρι το πλέον γελοίο, όπως τα ζούμε και σήμερα στον τόπο μας αλλά και στον
πλανήτη ολόκληρο. Έπειτα η Τρικυμία είναι και μια αναμέτρηση του ανθρώπου με τη
φύση και ένας προβληματισμός πάνω στη δυνατότητά του να την εξουσιάσει.
Κυρίως όμως διαλέξαμε την Τρικυμία, γιατί δείχνει την αναμέτρηση του
ανθρώπου με τον ίδιο του τον εαυτό, με τις προτεραιότητές του, με τις σχέσεις
του. Το νησί, όπου ξεβράζονται οι ναυαγοί της Τρικυμίας, γίνεται ένας μαγικός
καθρέφτης, ένας τόπος δοκιμασίας, που
αποκαλύπτει στον καθένα τι πραγματικά είναι και τι κατά βάθος επιθυμεί.
Ενώ, λοιπόν, αρχικά η Τρικυμία φαίνεται
σαν μια ιστορία εκδίκησης που καταλήγει - σχεδόν αφελώς - σε μια ιστορία
συγχώρεσης, εντέλει είναι μια ιστορία
συμφιλίωσης με τα ανθρώπινα, μία κατάφαση στο γένος των ανθρώπων. Ο
πρωταγωνιστής, ως άλλος Οδυσσέας,
προτιμά τον νόστο και απαρνιέται τη μαγική του τέχνης, που την
καλλιεργούσε κατά προτεραιότητα μια ολόκληρη ζωή, γιατί από όλα τα άλλα τα αγαθά του λείπουν
περισσότερο οι άνθρωποι, παρά τις κακίες τους, τις μικρότητές τους, τις
φιλοδοξίες τους. Γιατί «τα ξόρκια τ' αγαθά τις ρητορείες, σαν είναι οι ζωντανοί
μακριά, τι θα τα κάνεις;»
Αν μη τι άλλο, η Τρικυμία είναι ένα μαγευτικό παραμυθόδραμα, ένα
τελευταίο «στραφτάλισμα της σαιξπηρικής ποίησης», λίγο προτού ο ποιητής
εγκαταλείψει την τέχνη του και λίγα χρόνια αργότερα τον μάταιο τούτο κόσμο.
Ευχόμαστε να τα καταφέρουμε να σας μεταδώσουμε όλα αυτά που εμείς
ζήσαμε και νιώσαμε προετοιμάζοντας την.
Η παράσταση βασίζεται στο θεατρικό κείμενο «20 Αστικά Μονόπρακτα» της Δώρας Τσόγια, εκδόσεις Άγρα (2016). Πρόκειται για ένα σπονδυλωτό θεατρικό έργο που αποτελείται από 16 μονόπρακτα που διαχειρίζονται ζητήματα της σύγχρονης εποχής: την ανθρωπιά, την επικοινωνία, τη μοναξιά, την κρίση, τον φόβο και την ελπίδα.
Με το θέατρο ψαύουμε τις αγωνίες μας και τις ξορκίζουμε αθώα πάνω στη σκηνή σε ένα ατέρμονο ταξίδι-παιχνίδι με τον εαυτό μας, τους άλλους και τους θεατές. Το σώμα γίνεται κεραία του συναισθήματος και της σκέψης που πυροδοτεί ο λόγος κι η θεατρική πράξη. Οι θεατρικοί ήρωες του έργου ακροβατούν στον χώρο και τον χρόνο, στο φως και στο σκοτάδι, στη μνήμη και τη λήθη και επιχειρούν να προσδιορίσουν τη σχέση τους με την ανθρωπιά, την εμπιστοσύνη, τη μοναξιά, την ύλη, τη φυγή, την ελπίδα και τον φόβο. Στη διαφορετικότητα των χαρακτήρων ηχεί η βουή της πόλης, στις ράγες της διαλεκτικής του "συμπάσχω" και του "αποκρίνομαι"!
Τα «20 Αστικά Μονόπρακτα» της Δώρας Τσόγια (εκδ. Άγρα), στα οποία βασίζεται η φετινή μας παράσταση, με απλό και ευθύβολο τρόπο καταθέτουν επίκαιρες αλήθειες που γδέρνουν τον εφησυχασμό και την αδιαφορία στην εποχή της σύγχυσης. Σε καθένα από αυτά καθρεφτίζονται τα προσωπικά μας ραγίσματα, λιτά κι αιφνίδια, ώστε να εξομολογηθούμε κάθε φορά «Είμαι εγώ εδώ»… (Ελένη Μπενέκου)
--- ΔΙΑΚΟΠΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑΣ & ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ, ΛΟΓΩ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ ΚΑΙ COVID19 ---
Η αλαζονεία κι η ασυδοσία της εξουσίας, η φθορά των συναισθημάτων κι η διαφθορά των ηθών στην εποχή της προεπαναστατικής Ρωσίας αποτελούν την πρώτη ύλη για τη διαχρονική κωμωδία «Ο επιθεωρητής» του Νικολάι Γκόγκολ. Mια τοπική κοινωνία μετεωρίζεται πάνω σε μια πολιτικοκοινωνική σκακιέρα όπου τα ανθρώπινα πάθη, οι υλικές προσδοκίες και οι κοινωνικές φιλοδοξίες υποκινούν τα πιόνια με τέτοιο τρόπο ώστε μόνο ο φόβος του ελέγχου από την ανώτερη εξουσία μπορεί να τους υποτάξει. Ο κωμικός τρόπος του Γκόγκολ αντιμάχεται την κοινωνική παθογένεια της εποχής και των ηθών της και ταυτόχρονα υπενθυμίζει τις ματαιώσεις και τα αδιέξοδα της χρησιμοθηρικής προσέγγισης της ανθρώπινης ζωής, καθώς οι ήρωες μεταλλάσσονται από θύτες σε θύματα. Οι διασυνδέσεις με τη σύγχρονη εποχή είναι αναπόφευκτες. Ο επιθεωρητής, λοιπόν, είναι παγίδα ή δόλωμα; (Ελένη Μπενέκου)
Νέα Υόρκη, 1936: ο Irwin Shaw ξεκινά να γράφει με σκηνικό έναν πόλεμο. Ποιον πόλεμο; Δεν έχει σημασία. Όλα είναι συνηθισμένα και οικεία – στημένα αναχώματα, προτεταμένα όπλα, νεκροί που θάβονται όπως όπως. Όμως ξαφνικά, μέσα από τον πρόχειρο τάφο, ένας νεκρός εξεγείρεται! Αρνείται να θαφτεί, θέλει να ζήσει! Η αλυσίδα σπάει, οι νεκροί του πολέμου συνειδητοποιούν το μάταιο του θανάτου τους κι όλοι ακολουθούν αυτόν τον παράτολμο πρώτο. Η μόνη λύση στο αδιέξοδο που εντελώς απροσδόκητα δημιουργείται είναι η άνωθεν εντολή: «Θάψτε τους νεκρούς!».
Μέσα απ’ αυτήν τη σύντομη ιστορία αναδεικνύεται η σύγχυση και η απελπισία που γεννά ο κάθε πόλεμος όπου γης στον καθημερινό άνθρωπο, ο οποίος νιώθει ότι η μοίρα του ορίζεται από τους ισχυρούς αυτού του κόσμου. Έχει, όμως, ακόμα τη δύναμη να αντισταθεί, έστω κι αν η αντίστασή του μοιάζει να ξεπερνά την ίδια τη λογική, τη φυσική τάξη των πραγμάτων. (Έφη Περδικογιάννη)
«Κυρίες και κύριοι σε λίγο θα ιδείτε
μια τραγωδία τρομερά και θα συγκινηθείτε.
Όπως θα ανοίξει η σκηνή θα δείτε καθισμένη
μία κυρία να κεντά πολύ ευτυχισμένη.
Χάνει την κόρη της μετά στης θάλασσας τον πάτο, και η απώλεια αυτή ΜΑΣ κάνει άνω κάτω»!
Εάν νομίζετε όμως πως απλώς θα γελάσετε με την τραγωδία των άλλων, πλανάσθε πλάνην οικτράν… Η παράσταση θα είναι και διδακτική! Ελάτε, για να μάθετε την αλήθεια για: τον υπέροχον Καραϊσκον, το πρωτοποριακό φορολογικό και πυροσβεστικό σύστημα της Κίνας και –φυσικά- για το ναυάγιο του Τιτανικού.
Σάββατο 8, Κυριακή 9 και Δευτέρα 10 Νοεμβρίου στις 21:00 στο αμφιθέατρο Μάρκος Καραναστάσης στο ΕΛΜΕΠΑ, η Θεατρική Ομάδα Καθηγητών Νομού Ηρακλείου παρουσιάζει το ελληνικότατο, σουρεαλιστικότατο και σατιρικότατο σχόλιο του Μποστ με τον τίτλο «Φαύστα ή η απωλεσθείς κόρη» και σας περιμένει!